‘Geschiedenisles’ voor Mark Rutte
Bezoek aan Mediacentrale 30-1-2013
Op verzoek van VNO-NCW Noord gaf ik op woensdag 30 januari 2013 een korte toelichting op de geschiedenis van de Mediacentrale aan premier Mark Rutte tijdens zijn werkbezoek daar. Het thema van het bezoek was 'innovatie'.
Hartelijk welkom!
Een toepasselijker locatie voor een werkbezoek van de premier van Nederland aan Groningen was vandaag niet mogelijk.
De Mediacentrale, waar we hier nu zijn, staat namelijk voor innovatie en als voormalige electriciteitscentrale staat het tegelijk symbool voor Groningen als energieprovincie.
En wees gerust, naar alle waarschijnlijkheid zal dit gebouw de meeste aardbevingen wel doorstaan.
De oorspronkelijke naam van dit gebouw is de Helpmancentrale, genoemd naar het dorpje Helpman aan de andere kant van het spoor.
Bijzonder aan de bouw van de eerste centrale op deze plek, nu 100 jaar geleden, is dat er een conflict tussen de Stad en de Provincie aan vooraf ging. Nu was er onlangs, rond het vraagstuk van de bereikbaarheid van de stad, ook weer sprake van een dergelijk conflict. Dus op dat gebied is er, ik moet dat bekennen, helaas maar weinig Groninger innovatie te ontdekken.
Honderd jaar geleden hadden diverse gemeentes al een eigen electriciteitscentrale en dat gold ook voor de gemeente Groningen. En toen vatten de Provinciale Staten het plan op voor een centrale voor de hele provincie. Maar, u voelt het al, de stad wilde daar niet aan meewerken.
Waarschijnlijk had de provincie een vooruitziende blik, want ze vestigde het Provinciaal Electriciteitsbedrijf direct over de gemeentegrens, in wat toen nog de gemeente Haren was. De Helpmancentrale was echter nauwelijks in bedrijf of er vond een grenscorrectie plaats. Helpman ging over naar Groningen en zo had de gemeente Groningen ineens twee electricteitscentrales op haar grondgebied.
Er ontstond toen de vreemde situatie dat de inwoners van Helpman hun stroom niet meer kregen van direct om de hoek, uit deze Helpmancentrale, maar van uit de Bloemstraat in de stad, Dat is wat nu De Machinefabriek heet en de thuishaven is van het NNT.
Uiteraard duurde het niet lang of het gemeentelijke en het provinciale electriciteitsbedrijf zochten samenwerking. Probleem was nog een tijdje dat de een werkte met gelijkstroom en de ander met wisselstroom, maar daar werd een oplossing voor gevonden. Uiteindelijk stopte de gemeente met de eigen stroomproductie.
En toen werd het 1959. Terwijl even verderop, op de plek van de huidige Euroborg, de eerste paal de grond in ging voor een hele nieuwe centrale, de Hunzecentrale, werd in Slochteren aardgas gevonden. En wat dat voor innovatie gaf, is algemeen bekend.
De centrales hoefden niet meer kolen te verstoken en Groningen werd de kurk waar de Nederlandse economie voor een belangrijk deel op dreef.
Natuurlijk wel jammer dat er uit Groningen meer weg vloeit dan er binnenkomt, maar Groningers zitten niet bij de pakken neer.
‘Nait soezen, moar deur broezen’ zeggen we hier. Een betere houding om te komen tot innovatie is mijns inziens niet denkbaar!
Beno Hofman