De Borgmanschool
Bij het afscheid van Nieuwe Kijk in 't Jatstraat en Jacobijnerstraat
In 2020 werden twee oude locaties van de Borgmanschool verlaten, de in 1841 geopende locatie aan de Nieuwe Kijk in 't Jatstraat en de uit 1860 daterende locatie aan de Postrijdersgang/Jacobijnerstraat. Ze werden vervangen door de nieuwgebouwde IKC Borgman Ebbinge op de hoek van de Langestraat en de Kolendrift in het Ebbingekwartier. In verband hiermee schreef ik een boek over de geschiedenis van de school en met name over de oude locaties. Daarnaast maakte ik met Jeen de Vos en Menno Knevel een film, waarin onder andere een aantal oud leerkrachten aan het woord kwam.
Beide oude locaties hebben in de lange geschiedenis verschillende namen of aanduidingen gehad. De locatie aan de Nieuwe Kijk in 't Jatsstraat heette honderd jaar (Noorder)bewaarschool. In 1941 werd de naam Noorderkleuterschool en vijf jaar later De Korenbloem. Met de invoering van het basisonderwijs werd de locatie onderdeel van De Borgmanschool. Vanaf 2007 werd de locatie aangeduid als 'Kijkin'.
De locatie aan de Postrijdersgang bij de Jacobijnerstraat begon in 1860 als 'Gemengde school 4e klasse'. Het was vijftien jaar een meisjesschool en daarna weer een 'gemengde'. Na een 'verbouwing' in 1915-'16, waarbij slechts een binnenmuur bleef staan, kreeg de school het huidige uiterlijk en werd het '1e Jongensschool'. In 1921 werd de school aangeduid met het nummer XXXVIII. Vanaf 1947 had de school een echte naam. Na de namen Jacobijner- en Nieuwenhuyzenschool nam in 1961 de Borgman-school, die eerst aan de Schoolstraat was gevestigd, haar intrek in het gebouw.
De naamgeefster van de school is Jantje Borgman. Zij werd in 1867 in Eenrum geboren en werd onderwijzeres van beroep. Per 1 januari 1897 werkte ze op de Gemeentekweekschool voor onderwijzeressen, waar ze zelf ook was opgeleid. Van 1906 tot 1926 was ze er directrice. Vanaf 1924 woonde ze met haar vriendin in een in hun opdracht gebouwd huis aan de Oranjesingel. In 1944 overleed Jantje Borgman. Drie jaar later werd aan de Schoolstraat een lagere school naar haar genoemd, waarbij twee oud-leerlingen de school een portret van haar aanboden.
De film
Op 17 oktober 2020 werd onze film over de Borgmanschool uitgezonden op OOG TV
Beno Hofman