Schnitgers Droom
Een nieuw leven voor het orgel van de Der Aa-kerk, 2011
De twee orgels van de Der Aa-kerk hebben een eeuwenoude geschiedenis, maar die begon in twee andere kerken. Het grote Schnitger-orgel werd tussen 1699 en 1702 gebouwd voor een kerk die stond op de plek van de huidige Universiteitsbibliotheek. Het kleine orgel deed vanaf 1635 dienst in een Bolswardse kerk en werd in 1991 geplaatst op de plek waar in de 15e eeuw al een orgel was. Aan de torenwand werd, waarschijnlijk later, een tweede en groter orgel geplaatst. In 1654 werd begonnen met de bouw van een vervangend, groter orgel. Pas de derde orgelbouwer kreeg het in 1667 af. Erg lang duurde de vreugde niet, want de toren brandde in 1671 af en daardoor ging ook het orgel verloren.
Tussen 1694 en ’97 bouwde de beroemde Hamburgse orgelbouwer Arp Schnitger (1648-1719) een nieuw orgel. Volgens Schnitger was dit het mooiste dat hij ooit had gebouwd. Maar helaas! De toren die het orgel moest dragen was van slechte kwaliteit en op 12 april 1710 stortte deze spontaan in en verpletterde het Schnitger-orgel. De orgelbouwer bood nog nieuwbouw aan met de restanten, maar het stadsbestuur vond het plan te duur. Pas in 1815 kreeg de Der Aa-kerk weer een orgel, het oude Schnitger-orgel van de Broerkerk. Hoewel er door de orgelbouwers Timpe, Van Oeckelen, Doornbos en Ruiter in de loop van de jaren diverse aanpassingen aan werden verricht, geldt het nu gerestaureerde orgel nog altijd als een van Schnitgers pronkstukken!
Beno Hofman