Els Amman werd op 4 september 1931 in een Leids ziekenhuis geboren als ongewenst kind van de 23-jarige Annie Amman. Haar vader, de 'meesteretser' en leraar aan de Haagse Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Arend Hendriks, voldeed aan zijn onderhoudsplicht maar ook niet meer dan dat omdat hij een gezin had.Vanaf het allereerste begin verwaarloosde Annie haar kind en bracht Els achtereenvolgens onder in een weeshuis en bij buurtbewoners in Den Haag, maar nam haar steeds ook weer in huis. Altijd was er gebrek aan geld en eten en Annie leefde een 'vrij leven' met nachtelijke uitstapjes en verschillende mannen. Els doorliep van 1937 tot '43 een katholieke lagere school. Toen Annie in het begin van de oorlog met een vriendin op vakantie wilde, werd Els door haar op de trein naar Duitsland gezet en verbleef enige tijd bij een boerengezin van Nazi's. Ondanks alles adoreerde Els haar moeder en wilde altijd naar haar terug.

Na de oorlog ging Els naar de Dalton-HBS. In die tijd ontsnapte ze maar nauwelijks aan de dood doordat ze op voorstel van Annie samen voor het gas waren gaan liggen. Op school leerde Els de Groningse Go Mandersloot kennen, die tijdelijk bij een oom en tante in Den Haag was ondergebracht. Met Go kwam Els voor het eerst in Groningen, waar ze in de H.W. Mesdagstraat bij het kurende overbuurmeisje Chris(tine) Emmelot langs gingen met een map tekeningen. Daar leerde ze ook buurjongen Dick Leutscher kennen. Toen ze voor het eindexamen naar Den Haag terug zouden, liepen ze weg om met een 'vriend' naar Marokko te gaan. Verder dan Spa kwamen ze niet en via een Maastrichtse politiecel keerden ze terug in Den Haag. In 1950 ging Els daar naar de kunstacademie, waar haar vader wegens z'n ongeneeslijke ziekte net gestopt was. Omdat de directeur dat beter achtte was zij, als enige van de hele academie, niet uitgenodigd bij zijn begrafenis.

Groningen

Op advies koos ze de richting reclametekenen en kreeg o.a. les van Paul Citroen en Gerrit Kiljan, waar ze jaren schriftelijk contact mee hield. Ze werkte van '56 tot '60 voor de BPM (Bataafse Petroleum Maatschappij), verdiende aardig maar droeg het meeste af aan haar drinkende moeder. De definitieve breuk met Annie kwam in 1960 na een knallende ruzie, waarop Els naar een vriendin in Zuid-Frankrijk 'vluchtte'. Daar bleef ze een tijdje, verdiende iets als model, en kwam met een treinkaartje van Chris Emmelot in het voorjaar van '61 naar Groningen. Hier leerde ze de directeur van het Groninger Museum Jos de Gruyter kennen, die haar aanmoedigde en die ze als een soort 'vader' ging beschouwen. In '62 zorgde hij ervoor dat ze in de Beeldende Kunstenaars Regeling (BKR) kwam. Hoewel de angst voor haar moeder bleef, ontworstelde Els zich toch van haar jeugd en beleefde in Groningen, waar ze samenwoonde met Chris Emmelot, een relatief gelukkige tijd. Ze maakte ca 2000 werken voornamelijk op papier en met drukinkt. Els Amman exposeerde o.a. in De Mangelgang (1961) en Pictura ('75) en na haar dood in het Groninger Museum ('84), Gemeentemuseum Arnhem ('89) en CBK Groningen ('93). Ze overleed op 46-jarige leeftijd aan een hartinfarct, op 4 augustus 1978, precies 3 jaar na haar moeder!

Beno Hofman