Nap en andere voormalige antiquariaten
Einde van een tijdperk
Begin januari 2016 kwam geheel onverwacht het einde van het oudste antiquariaat van de stad, 'De Groninger Boekverkoper' van Aaldrik Nap op de hoek van de Hoekstraat en de Oude Kijk in 't Jatstraat. Enkele jaren eerder is De Slegte het antiquariaat van Nap al voorgegaan. De sluitingen illustreren een trend die zich in 2008, als ik een aflevering Beno's Stad aan het onderwerp wijd, al aankondigt.
Wolter van Boekeren is begin 19e eeuw een van de eerste Groningers die handelt in 2e-hands boeken. Van Boekeren wordt overigens vooral bekend doordat hij de hand weet te leggen op Ivanhoe en andere boeken van de Engelse schrijver Walter Scott. In dezelfde tijd gaat Jan Jabes Doesburg ook in 2e-hands boeken doen. Hij vestigt zich in 1810 in het huidige Oude Kijk in ’t Jatstraat 59, dat hij overneemt van drukker en boekverkoper Greydanus. Hij is daarmee het eerste echte antiquariaat van de stad.
Na de oorlog begint Thijmen E. Sterenberg, die aanvankelijk journalist is maar tijdens de bezetting een dubieuze rol speelt als directeur van de Stadsschouwburg, een boekhandel in Westerhavenstraat 18. In Oude Kijk in ’t Jatstraat 33 begint hij 'Antiquariaat Academia'. Bij hem in dienst komt Jan Leendertz, die in 1958 na een ruzie met Sterenberg voor zichzelf in de Oude Boteringestraat ‘De Groninger Boekverkoper’ opent. In februari 1960 verhuist Leendertz naar Oude Kijk in ’t Jatstraat 60, waar voordien lampenkappen zijn verkocht. Het zal uiteindelijk het langst bestaande antiquariaat van de stad worden.
Het bekendste en grootste antiquariaat is ongetwijfeld De Slegte, hoewel dit bedrijf gespecialiseerd is in de verkoop van uitgeversrestanten. Op 1mei 1968 vestigt het bedrijf een filiaal in Herestraat 33. Na 44 jaar valt in november 2012 daar het doek doordat De Slegte fuseert met Selexyz. Het nieuwe bestaan in de vestiging van Scholtens-Selexyz aan de Guldenstraat is echter van korte duur.
Het antiquariaat op de hoek van de Hoekstraat en de Oude Kijk in ’t Jatstraat houdt het langer vol. Op 1 april 1973 neemt Aaldrik Nap de zaak ‘De Groninger Boekverkoper’ over van de dan inmiddels 68-jarige Leendertz. Naast boeken handelt Nap onder andere in munten. Zijn winkel raakt in de loop van de jaren steeds voller. Uiteindelijk is er nauwelijks meer een doorkomen aan. Daarnaast heeft hij ook nog een overvol magazijn aan de Noorderhaven ZZ. Begin 2016 betekent een ziekenhuisopname het plotselinge einde van het oudste antiquariaat van de stad.
Beno Hofman
