De eerste Vromen zijn katholieke landbouwers in de omgeving van Veendam. Jan Vroom is de eerste die de handel in gaat. Zijn twee jaar jongere broer Bernard volgt zijn voorbeeld, na het even als notarisklerk te hebben geprobeerd. Aan het Oosterdiep in Veendam opent hij een winkel in manufacturen. Bernard en zijn vrouw Catharina Vinke krijgen tien kinderen, onder wie de in 1846 geboren Casparus Henricus (Caspar) en de vier jaar jongere Wilhelmus Hermannus (Willem). Beide jongens leren de manufacturenhandel bij het aangetrouwde familielid Johannes Alofs in de Oude Ebbingestraat (nu nummer 85). Willem gaat na twee jaar terug naar Veendam, maar Caspar blijft in de stad. In 1875 trouwt hij met Joanna Kühling en begint een eigen manufacturenwinkel in de Herestraat (tot 1931). Naar het voorbeeld van Alofs fungeert ook Caspars winkel als leerschool voor een jonger familielid. Neef Hendrikus Josephus (‘H.J.’) – een zoon van eerdergenoemde Jan Vroom– wordt zijn winkelbediende.

Naar Amsterdam

In 1880 vertrekt H.J. naar Amsterdam en begint daar voor zichzelf. Een jaar later volgt Willem hem en doet hetzelfde. Via zijn neef leert Willem de uit Pruisen afkomstige Anton Dreesmann kennen en daarmee zijn aanstaande echtgenote, een zuster van Antons vrouw. Het plan ontstaat om de zaken van de beide Vromen en Dreesmann samen te voegen. Doordat H.J. er uiteindelijk vanaf ziet, blijft de samenwerking beperkt tot de zwagers Willem Vroom en Anton Dreesmann. In 1887 openen zij in de Amsterdamse Weesperstraat hun eerste V&D.

Willems broer Caspar krijgt in Groningen ondertussen het ene na het andere kind. Als zijn vrouw in 1895 overlijdt, heeft ze twaalf kinderen gebaard. Drie zonen werken voor kortere of langere tijd in een V&D vestiging. De in 1877 geboren zoon Bernard doet dit tot het overlijden van zijn moeder. Terug in Groningen helpt hij eerst in zijn vaders zaak, maar in 1897 begint hij voor zichzelf in de Oude Ebbingestraat (nu nummer 66a).

In tegenstelling tot zijn vader weet Bernard zijn zaak in de loop der jaren flink uit te breiden. In 1904 heeft hij een tweede pand in de Oude Ebbingestraat ( nummer 66) en laat een nieuwe winkelpui aanbrengen. Na de oorlog komen de zoons Theo en Bernard jr. bij hun vader in het bedrijf en wordt er verder uitgebreid. De woninginrichtingszaak van C.H. van Glansbeek (nummer 64) wordt aangekocht en in 1952 met het naastgelegen winkelpand samengevoegd. Doordat begin jaren 80 nog een vierde pand (nummer 62) wordt toegevoegd, is de inmiddels door de derde generatie Vroom geleide winkel dan zeer prominent aanwezig in de Oude Ebbingestraat.

Hoewel er spoedig her en der in het land door Willem Vroom, Anton Dreesmann, hun kinderen en andere familieleden V&D-warenhuizen worden geopend, blijft Groningen zonder. Dit komt doordat de Groningse Vromen er niets voor voelen in het concern te stappen en V&D de familie in de stad geen concurrentie wil aandoen. Pas na de Tweede Wereldoorlog komt hierin verandering. De directeur en oprichter van de Zwolse V&D- vestiging – Willems zoon Joseph Vroom – bespreekt dan met zijn Groningse neef Bernard de oprichting van een V&D in de stad. Volgens Joseph is het niet langer mogelijk om Groningen V&D-loos te laten en zijn neef is het daarmee eens. 

Het Groningse  V&D-warenhuis wordt ontworpen door het Rotterdamse architectenbureau Kraayvanger. In 1954 zijn de plannen klaar, maar een landelijke bouwstop voor grote complexen maakt dat het tot september 1956 duurt voordat de bouw begint. Het Groningse Wederopbouwbureau heeft de hoofdingang van het warenhuis gedacht aan de Oude Ebbingestraat, maar Kraayvanger ziet dat niet zitten en verplaatst deze naar de Grote Markt. Het complex is het laatste dat tussen de Oude Ebbinge- en Boteringestraat in het kader van de wederopbouw wordt gebouwd. In september ’58 verricht burgemeester Tuin de officiële opening van het 42e V&D filiaal van het land en het laatste in een grote stad! Uit dank voor de medewerking bij de totstandkoming van het complex krijgt het gemeentebestuur bij die gelegenheid van V&D een beeld van de Deense kunstenaar Gunnar Westmann.

Bernard Vroom

De firma Bernard Vroom 'van 1897'  doet in 2004 de helft van de panden aan de Oude Ebbingestraat over aan Slee Buitensport en verdwijnt in 2009 helemaal uit het straatbeeld. De zaak gaat sindsdien verder als webwinkel onder de slagzin: 'uw woonwinkel thuis'. Ook in V&D Nederland zitten de Vromen meerdere generaties, maar de familie heeft daar al jaren geleden afstand genomen. En nu verdwijnt de naam ook uit het straatbeeld.

Beno Hofman