Eigenlijk staat de benoeming van Jan Berger tot burgemeester van Groningen in 1965 aan de basis. Hij vindt dat de stad meer ‘in de spotlights’ moet komen en op zijn initiatief worden er een Bureau Voorlichting en een Bureau Culturele Zaken in het leven geroepen. Twee omroepcoryfeeën, Gerard van den Berg en Pier Tania, gaan per 1 mei 1966  leiding geven aan de twee nieuwe secretarie-afdelingen. Cultureel ambtenaar Pier Tania komt de eer toe de initiator te zijn van de eerste Groningse ‘Zomergebeurens’. ‘Beeld en Route’ (1967), ‘En plein public’ (’68) en ‘Kunst of Kitsch’ (’69) zijn in de eerste plaats kunstmanifestaties, maar hier en daar is er toch ook ruimte voor wat theater. En op 12 juli 1969 is er, weliswaar los van ‘Kunst of Kitsch’, op de Grote Markt en in de Korenbeurs een heuse popmanifestatie georganiseerd door de werkgroep ‘Provadya?’.

'Zomermanifestatie'

Nadat Tania teleurgesteld is teruggekeerd naar Hilversum wordt hij opgevolgd door Johan Rijfkogel. Het nieuwe hoofd Culturele Zaken introduceert de term 'Zomermanifestatie'. Hoewel hij popmuziek als zeer ‘interessante en belangrijke culturele ontwikkeling’ ziet, is het popfestival ‘Grazige Weiden’, op 15 augustus 1970 in het Stadspark, geen onderdeel van zijn Zomermanifestatie. Rijfkogel zoekt het in de zomer van 1970 vooral in het bouwsel ‘micro-stad’ op de Grote Markt, dat moet aantonen dat ‘cultuur helemaal niet iets is waar men eerbiedig, bewonderend, en eventueel met huiverend onbegrip’ naar kijkt. Met rommelmarkten en ruilbeurzen zorgt hij voor een levendiger Grote Markt tijdens de zomermaanden.

Rijfkogel schrijft in het voorjaar van ’72 aan het college dat hij een ‘veel grote manifestatie’ wil, ‘door de hele zomer en door de hele stad’. Hij denkt daarbij aan sport, cultuur en jeugdactiviteiten. Zelfs aan de allerkleinsten wordt gedacht want bij de Zomermanifestatie van 1972 dient het Vestzaktheater als crêche! In ’72 is ook voor het eerst een concert onderdeel van het programma. Door het slechte weer moet het optreden van de Amerikaanse jazzmuzikant Frank Wright op het laatste moment echter worden verplaatst van de Grote Markt naar de voormalige studentensociëteit Vera. Het volgende jaar klaart het net op tijd op zodat het concert van Peter Blanker Consort wel op de Grote Markt kan plaats vinden.

Terwijl B&W begin 1974 bij Rijfkogel hun onvrede uiten over de ‘huidige zomermanifestaties’ bereidt Syp Wynia van Vera een reeks zondagse concerten voor onder de titel ‘Sunday in the Park’. Aanvankelijk zijn ze bedacht in de muziekkoepel in het Noorderplantsoen, maar vanwege de verwachte verkeersproblemen wordt daarvoor geen goedkeuring verkregen en wordt het Sterrebos het podium. Wynia staat overigens een veel ruimere opzet voor ogen, een festival ‘Summer in the City’ met ook toneel, dans en cabaret. Hoewel de concertreeks in het Sterrebos in ’74 nog niet officieel in het programma van de Zomermanifestatie is opgenomen, wordt de manifestatie achteraf vanwege de concerten wel als eerste ‘echte’ Zomermanifestatie aangemerkt.

In 1975 is ‘Sterren in het bos’ wel onderdeel van de Zomermanifestatie. Het volgende jaar worden ‘Sterren in het bos’, met Wynia en Kauffman, en de Zomermanifestatie door cultuurwethouder Thewis Wits samengevoegd tot één organisatie.  De Zomermanifestaties, die eerst door Wynia en later door Kauffman worden gecoördineerd, worden nu structureel breed van opzet. Het programma dat zich in het algemeen afspeelt in de tweede helft van juli en de hele maand augustus, bevat pop, jazz, beeldende kunst, theater, film en poëzie (‘Zomerschrift’).

In het Sterrebos, waar naast muziek ook theater is, komt vooral bij de concerten vaak zoveel publiek dat deze in 1984 verhuizen naar het Stadspark. Doordat de organisatie niet meer in gemeentehanden is, zijn er in de jaren tachtig regelmatig financiële problemen. Zo moet het programma in het Sterrebos uiteindelijk helemaal worden geschrapt. Op 23 augustus 1986 verzorgt de Amsterdamse Dogtroep de (voorlopig) laatste ‘Sterren in het bos’. Ook in het Stadspark heeft ‘Sterren in het park’ geen lang leven. Op 12, 19 en 26 augustus 1990 zijn in het kader van de 17e Zomermanifestatie daar de laatste concerten. Volgens Seerp Leistra van de Dienst Cultuur van de gemeente is het tijd voor nieuw elan: ‘de formule heeft zichzelf overleefd, te voorspelbaar en eenzijdig’.

Omdat de gemeente het Noorderplantsoen meer wil gebruiken en er een mogelijkheid is om de ‘Parade’ naar Groningen te halen, organiseert de Directie Cultuur van de gemeente samen met de Stichting Zomermanifestatie in de zomer van 1991 iets nieuws. De organisatie wil bezoekers een symbolische reis laten maken door de continenten, door op verschillende podia op vier zondagen, 4 tot en met 25 augustus, verschillende muziekstijlen te brengen. Daarna volgt van 30 augustus tot en met 8 september in het Noorderplantsoen de theater- en muziekkermis ‘Noorderzon-Parade’, het ‘Noorderzon-Noord-programma’. Noorderzon is geboren!

Beno Hofman