Orkest van De Harmonie is de oudste voorloper van het NNO
Jubileum Noord Nederlands Orkest
Het is aan de ‘muzijk-commissie’ van de ‘Vereeniging De Harmonie’ in Groningen te danken dat het Noord Nederlands Orkest in 2012 het 150-jarig bestaan kan vieren. Al ver voor 1862 zorgt de commissie ervoor dat er in de sociëteit geregeld op zondag- en woensdagavonden muziek ‘ten gehoore’ wordt gebracht, maar het niveau laat nogal te wensen over.
Midden negentiende eeuw is er in Groningen nog geen sprake van een professioneel muziekklimaat. Slechts enkele musici leven min of meer van de muziek door het geven van privé-lessen op piano of een strijkinstrument. De meesten musiceren naast hun reguliere werk. Zo is een mandenmaker op de Grote Markt in zijn vrije tijd solotrombonist en speelt een kleermaker hoorn. Het verenigingsgebouw van De Harmonie, in 1856 aan de Oude Kijk in ’t Jatstraat geopend, is het belangrijkste muziekpodium van de stad. Dit neemt nog toe als twee jaar later in de tuin een muziektent wordt gebouwd.
Gerbrand Wouters jr.
In hetzelfde 1858 leggen tien vooraanstaande stadjers, waaronder de voorzitter van De Harmonie Gerbrand Wouters jr. (1834-1903), de basis voor de Groninger Muziekschool. Het is deze heren in de eerste plaats te doen om ‘de vorming van bekwame orkestleden’. Als lid van de muziekcommissie is dezelfde Wouters, azijnmaker van beroep en later tevens vele jaren wethouder, medeverantwoordelijk voor het ontstaan van een ‘eigen’ orkest van De Harmonie. Het spel van het schutterijmuziekkorps onder leiding van majoor August de Cornillon is Wouters, die zelf een niet onverdienstelijk cellist is, en de andere leden van de muziekcommissie al jaren een doorn in het oog.
Maurice Hageman
In 1861 stelt de muziekcommissie voor om Maurice Hageman, in 1829 in Zutphen geboren en opgeleid aan de Koninklijke Muziekschool van Den Haag, op een traktement van ƒ400 een orkest te laten samenstellen. De kosten voor het orkest van 24 man, dat in de periode 21 juni 1861 tot 1 mei 1862 elke zondagavond en acht keer in de zomer en vier keer bij bijzondere gelegenheden moet optreden, wordt begroot op ƒ2962. Het bestuur gaat akkoord met het voorstel van de muziekcommissie en dat betekent dat De Cornillons korps op 9 juni 1861 voor het laatst opdraaft.
GOV-NFO-NNO
Na de succesvolle proefperiode besluit het bestuur van De Harmonie tot een vervolg. De directie van het orkest wordt tot 1865 gevoerd door Hageman. Daarna volgen bekende dirigenten als o.a. Bekker, Van Anrooy en Kuiler. Vanaf 1918 is er geen sprake meer van het orkest van De Harmonie, maar van de ‘NV Groninger Orchest Vereeniging’. In 1961 verandert de naam in Noordelijk Filharmonisch Orkest en na de gedwongen fusie in 1989 met het Frysk Orkest wordt het Noord Nederlands Orkest geboren.
Beno Hofman