Prostitutie in het A-kwartier
Beno's Stad
Het A-kwartier hoort van oudsher niet tot de wijken van Groningen waar prostitutie veel voor komt. Dit begint pas in de loop van de twintigste eeuw. In 1982 worden Hoekstraat en Vishoek door de politiek aangewezen als een van de twee Groningse concentratiegebieden voor prostitutie. Vanwege de overlast door tippelaars wordt drie jaar later de buurtvereniging A-kwartier opgericht. Na jarenlange strijd van de vereniging lijkt in 2010 het einde van de prostitutie in de wijk in zicht te komen.
Eeuwenlang is prostitutie overal te vinden, maar vooral in de buurt van havens en poorten. Zo hangt er ook in de buurt van de Vishoek in de vijftiende eeuw al ‘een rode lantaarn’, maar de meeste prostituees zijn te vinden in het zuiden van de stad. In 1861 komt er een 'reglement op de publieke vrouwen en publieke huizen'. Voortaan mag er niet meer in de hoofdstraten en in de buurt van opvoedingsgestichten, weeshuizen, publieke inrichtingen en kerken worden geprostitueerd. Ook mogen prostituees niet meer voorbijgangers aanhouden ‘of door woorden en gebaren te lokken of eenige ergernis te geven’. Alle bordelen worden geregistreerd. Uit het opgestelde overzicht blijkt dat het grootste bordeel, met negen publieke vrouwen, zich bevindt op het adres Koude Gat F6. En de Lammehuingestraat, de huidige Akerkstraat, blijkt met vier namen een echte 'hoerenstraat'.
In 1874 schrijft een aantal bewoners van de Lammehuingestraat, dat in de volksmond vanwege de ontucht wel het 'Lammuuntje' wordt genoemd, graag een andere naam te willen. Hoewel er dan nog altijd een bordeel in de straat is, is er kennelijk wel wat verbeterd want de raad gaat op 24 oktober van dat jaar akkoord. De naam van de straat wordt veranderd in Akerkstraat. In 1882 verdwijnt het laatste bordeel, dat van Johanna Maria Lugthart op het huidige nummer 23, uit de straat.
Bordeelverbod
In 1911 wordt prostitutie officieel verboden. In de vijftig daaraan voorafgaande jaren is er in de huidige prostitutiestraten van het A-kwartier nergens sprake van prostitutie. Ondanks de invoering van het Bordeelverbod wordt de prostitutie niet uitgebannen. Begin jaren dertig woont er aan de Vishoek één prostituee. In de loop van de jaren vestigen zich ook prostituees aan de Hoek- en Muurstraat, maar ook in andere delen van de stad. In 1973 worden de meer dan 200 Groningse prostituees in kaart gebracht.
Per 1 september 1982 wordt raamprostitutie alleen nog toegestaan in twee concentratiegebieden, de Nieuwstad en de Vishoek-Hoekstraat. In de Folkingedwarsstraat wordt in verband daarmee een aantal prostitutiepanden gesloopt. Voor de in 1985 opgerichte buurtvereniging A-kwartier moet de strijd tegen de prostitutie dan nog beginnen. Met de opheffing van het algemeen Bordeelverbod per 1 januari 1999 krijgt de overheid meer grip en nu wordt dan eindelijk de wens van genoemde buurtvereniging vervuld.
Beno Hofman